​​info@researchware.org             

​​​آکادمی پژوهش‌افزار

دوره آمار کاربردی (1)، با رویکرد تقویت نگارش مقالات

درباره این دوره

 

دوره آموزشی «پروژه محور» چیست و چه اهمیتی دارد ؟

آموزش پروژه محور، یک آموزش عمیق بر روی مفاهیم مختلف نظری و کاربردی یک حیطه است که ضمن توجه به کسب مهارتهای مختلف مورد نیاز، تمرکز بر موضوعات و مسائل حقیقی (در دنیای واقعی) دارد. در این شیوه آموزش، مهارتهای عمومی مهمی از قبیل «حل مساله»، «تفکّر نقّادانه» و «درک عمیق مفاهیم نظری و عملی»، نیز در فراگیران توسعه می ‏یابد.
بدیهی است در این شیوه آموزشی، کارهای عملی نقش بسیار مهم و محوری داشته و این کارهای عملی در قالب پروژه یا پروژه های متعدّدی به فراگیران، اعطاء میگردد. پروژه عملی میتواند با توجه به اقتضای مباحث آموزشی، به یکی از 2 شکل زیر به فراگیران و مخاطبین، داده شود:

  • در قالب یک پروژه واحد که به اجزاء مختلف و متعدّدی شکسته میشود (بر اساس موضوع و یا دسته‏ بندی موضوعی مطالب)
  • پروژه‏ های متعدّدی که به ازای هر درس (یا سرفصلهای این دوره) به فراگیران سپرده می گردد.

نکته مهم این است که این پروژه ها به گونه ای باید تنظیم گردد تا ضمن توجه به مولفه های عمومی کسب دانش و مهارتهای مرتبط، قدرت حل مساله و تفکر نقادانه نیز افزایش یابد.


چرا این دوره آموزشی مهم است و چرا این دوره آموزشی، بصورت پروژه محور طراحی گردید؟
در یکی دو دهه اخیر، هم راستا با تخصصی شدن رشته های علمی مختلف، دانش روش شناسی پژوهش و همچنین آمار کاربردی نیز به سوی تخصصی شدن، پیش رفته است. این تغییرات ایجاب میکند که کلیه پژوهشگران، متخصصین، اعضای هیات علمی و حتی دانشجویان نیز، دانش و مهارت خود را در زمینه های موصوف ارتقاء دهند.
حتی اگر شما، متخصّص یا پژوهشگر با تجربه‏ای هم باشید، ضرورت دارد که در چند موضوع مهم مرتبط با تحلیل آماری داده های مطالعات مختلف و همچنین تاثیرات آن بر نگارش مقالات علمی، آموزه ها و مهارتهای خود را به روز نمایید.
بسیاری از متخصصین اعتقاد دارند که علوم کاربردی از قبیل «روش شناسی پژوهشها» و «آمار کاربردی»، همانند برخی علوم دیگر که محتوای آنها هر چند سال دستخوش تغییراتی قرار میگیرد، نبوده و این علوم را میتوان علوم ثابت و ایستایی دانست. لیکن بررسی روند رخدادهای مهم حاصل از این علوم، گزاره فوق را زیرسوال میبرد !!!. فقط اگر بخواهیم در این نوشتار، به برخی از مهمترین این روندها، اشاره نمایم، با مواردی بشرح ذیل، روبرو خواهیم بود:

  • تغییرات رخداده در طراحی، اجراء، تحلیل آماری و حتی نگارش پژوهشهایی از قبیل مطالعات مشاهده ای (همانند مطالعات کوهورت جمعیتی، مطالعات مورد شاهدی مدرن یا آینده نگر و ...)
  • تغییرات وسیعی که طی 15-10 سال اخیر در متدولوژی مطالعات مداخله ای، تجربه نموده ایم مانند تغییرات مشاهده شده در ثبت پروتکول این مطالعات، ظهور انواع جدیدی از مقالات این دسته از مطالعات که حتی در مواردی کمتر از 10 سال از پیدایش آنها میگذرد، تغییر رویکردهای محاسبه حجم نمونه در این مطالعات بر اساس «معنی داری بالینی» و ...)
  • تغییرات رخداده در «مطالعات ارزش تشخیصی و مدلهای پیش بینی» که در این مورد، حتی شاید باید تغییرات را وسیعتر و بنیادی تر از موارد قبلی بدانیم، چرا که اساساً این گروه از مطالعات پژوهشی، تا قبل از 10 سال قبل، بعنوان گروه مجزایی در انواع مطالعات پژوهشی، مطرح نبوده، در حالیکه هم اکنون یک دسته مجزا محسوب شده و تغییرات گسترده ای را در متدولوژی، تحلیل آماری و نگارش مقالات مربوطه، شاهد هستیم.
  • و اما یکی از مهمترین، تاثیرگذارترین و فراگیرترین تغییری که در طول یکدهه گذشته با آن روبرو شده ‏ایم، لزوم استفاده از «اندازه اثر» در تقریباً تمام مطالعات پژوهشی تحلیلی (و البته مداخله ای) است که حتی محدود به یک حیطه یا رشته علمی نبوده و تقریباً تاثیرات خود را در تمامی حیطه های علمی، نشان داده است. در این نوشتار، نمیخواهم به دلایل نظری این تغییر مهم، اشاره نمایم که خود بحث مفصلی است (البته در مبحث مربوطه در این دوره آموزشی، به آن خواهیم پرداخت)، لیکن این تغییر بنیادی و مهم، وقتی اهمیت مضاعفی در بین جامعه آکادمیک پیدا میکند که بدانیم، متاسفانه نرم‏افزارهای کلاسیک آماری (یعنی همان نرم افزارهایی که از دیرباز در بین جامعه پژوهشگران و متخصصین، محبوبیت زیادی داشته و هنوز هم رایجترین آنهاست ....؛ مانند SPSS و ...)، در این زمینه بسیار ضعیف بوده و محیط عملیاتی خود را برای این تغییر مهم، تطابق نداده اند.


فلذا بدیهی است که متخصصین رشته ها و علوم مختلف، باید بخش قابل توجهی از وقت خود را صرف «بازآموزی» یا «آموزش مداوم» این حیطه ها نیز بنمایند.
از آنجا که ممکن است، برای علاقمندان و پژوهشگران حیطه های مختلف علمی (اعم از پژوهشگرانی که طی 5 تا 10 سال اخیر وارد حیطه های پژوهشی علوم مختلف گردیده اند یا پژوهشگران با سابقه پژوهشی طولانی تر ...)، هنوز مصادیق تغییرات مورد اشاره، بطور شفافی مشخص نشده باشد، در اینجا تنها به ذکر چهار مورد از مصادیق عینی تغییرات 10-5 سال اخیر که در زیرمجموعه تحلیلهای آماری و نگارش مقالات علمی، بوقوع پیوسته، می پردازیم. ضمناً لازم به یادآوری است که این تغییرات و مصادیق مربوطه، در حال حاضر بطور عمده در ژورنالهای پیشرو در علوم مختلف (منظور ژورنالهای گروه موسوم به Q1 یا چارک اول بالاترین مقادیر شاخص «ضریب تاثیر» یا IF در هر رشته تخصصی می باشد)، مشاهده شده، لیکن این تغییرات به سرعت در حال نفوذ و گسترش به ژورنالهای سطوح پایینتر نیز میباشند:

  • توجه به محاسبه و گزارش شاخصهای «اندازه اثر»، در کنار رویکردهای سنّتی آمار تحلیلی از قبیل «آزمون فرضیه» یا گزارشات آماره و P value. ضمناً بسیار بدیهی است که این موضوع را نباید بدین صورت تصوّر نمود که فقط با یک گزارش شاخص کمی موسوم به «اندازه اثر»، راه حل منطقی به این روند نوظهور است، بلکه نکته کاربردی اصلی، توجه به تفسیر درست و صحیح این شاخصها است که بتواند ضعفهای رویکردهای سنتی را جبران نماید.
  • توجه اکید به موضوع «معنی داری بالینی» (در ژورنالهای گروه سلامت، پزشکی و سایر حیطه های بین رشته ای یا زیرمجموعه آنها) یا «معنی داری عملی» (در ژورنالهای گروههای علمی غیر پزشکی از قبیل علوم اجتماعی، کشاورزی، علوم انسانی، مدیریت و ...)، در مقیاس «متغیر / متغیرهای وابسته» (یا حتی گاهی متغیر مستقل)، بمنظور نشان دادن ارزش کاربردی نتایج حاصل از پژوهشها
  • تغییر رویکرد نظری (فلسفی) و متعاقب آن، تغییر رویکرد عملی «محاسبه حجم نمونه یا توان در مطالعات پژوهشی» ؛ در واقع این تغییر نیز تا اندازه زیادی، تحت تاثیر دو روند قبلی قرار گرفته است. به عبارت دیگر، رویکردهای سنّتی محاسبه حجم نمونه (در مطالعات تحلیلی / مداخله ای)، که مبتنی بر تفاوتهای مشاهده شده در مطالعات مشابه قبلی موجود در منابع، صورت میگرفت، به سرعت جای خود را به رویکردهای مبتنی بر شاخصهای کمّی موسوم به «حداقل تفاوت / تغییر دارای اهمیت عملی / بالینی» داده اند و این موضوع نیز بسیاری از پژوهشگران را دچار غافلگیری و سردرگمی نموده است.
  • اهمیت یافتن رویکرد یا اصل «پیشین» یا “Priori” در طراحی، اجراء، تحلیل آماری پژوهشها و در نتیجه تاثیرات آن بر نگارش مقالات علمی ؛ هر چند اصل بنیادی تعریف کلیه اجزاء و مولفه های مهم طراحی یک پژوهش و همچنین عدم تغییر این مولفه ها در مقاطع زمانی بعدی، یعنی در فاز اجراء، تحلیل آماری و حتی نگارش مقالات علمی مربوطه، که موسوم به اصل «پیشین» یا Priori است، یک موضوع جدید نیست، اما پیشرفت های جهان امروز، شرایط را برای پیاده سازی این رویکرد فراموش شده، فراهم نموده است. پیشرفت هایی که حتماً همه شما عزیزان با آنها آشنایی حداقلی دارید، مانند اهمیت یافتن نگارش پروتکول یک پژوهش (قبل از آغاز عملیات اجرایی آن پژوهش)، ثبت پروتکول، فراهم سازی پلتفورم های «دانش آزاد» یا Open Science، ظهور استانداردها یا راهنماهای «اشتراک گذاری داده های حاصل از یک پژوهش» یا Data Sharing و ...، تنها بخشی از این بسترسازیها میباشند. برای یادآوری تاثیرات این رویکرد یا اصل بنیادی بر «تحلیلهای آماری» یک پژوهش، تنها کافی است رویکرد سنّتی نگارش پروپوزال (بعنوان تنها سند پیشین الزامی در قبل از آغاز یک پژوهش) را با رویکرد «پیشین» که تهیه این سند را کافی ندانسته و تاکید بر تدوین پروتکول دارد ....، مقایسه نماییم. بمنظور روشن شدن ذهن تمامی متخصصین، کافی است به یکی از ضروریات پروتکول که تاکید بر جداسازی اهداف (اولیه در مقابل ثانویه)، تحلیلهای آماری (اولیه در مقابل ثانویه) و حتی نتایج (تاییدی در مقابل اکتشافی) دارد، توجه و تمرکز نماییم.

وقتی تاثیر این روندهای چهارگانه را بر روی بخشهای «متد»؛ «نتایج» و «بحث و نتیجه گیری» مقالات مربوطه، بررسی مینماییم، متوجه عمق و گستردگی تاثیر این تغییرات بر روی ساختار ظاهری و محتوایی مقالات علمی خواهیم شد.
پر واضح است که تنها تمرکز پژوهشگران، متخصصین، اعضای هیات علمی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و ...، بر روی کسب دانش و مهارتهای مربوط به این روندها، میتواند راهکار منطقی همزیستی با این روندها باشد و برعکس، واکنشهایی از قبیل مقاومت نسبت به این روندها و تغییرات مربوطه، بجز اتلاف منابع و هدر دادن وقت متخصصین، حاصل دیگری نخواهد داشت. همچنین برخوردهای دیگری از قبیل منتسب نمودن دلایل رد مقالات و پژوهشهای محققین به موضوعات سیاسی از قبیل تحریمها و ...، نیز چاره ساز نخواهد بود.
در یک دوره آموزشی با مختصّات این دوره که قرار است به موضوع بسیار مهم «تقویت دانش و مهارتهای آماری بمنظور ارتقاء وضعیت نگارش مقالات» بپردازد، لازم است تا در مقایسه با شرایط مطلوب و بهینه، به این موضوعات در آموزش آمار کاربردی توجه گردد:

  • توجه به مبانی نظری و پیشینه مباحث آماری و یا «روشهای آماری»
  • توجه به روشهای عملی یا رویکردهای نرم افزاری روشهای مختلف
  • توجه به تغییرات احتمالی یا تغییرات رویکردی که در این روشها، اتفاق افتاده است!
  • توجه به چالشهای روشهای مختلف و حل این چالشها


بدیهی است هر دوره آموزشی که قرار است در زمینه «آمار کاربردی» در راستای تقویت نگارش مقالات، آموزش موثر و بهینه‏ای داشته باشد، نمیتواند در کنار انتقال مفاهیم نظری و عملی، به موضوع بسیار مهم «پاسخ به کامنتها یا سوالات داوران مقالات در ژورنالهای مختلف»، توجه نداشته باشد. از طرف دیگر، بدلایلی از قبیل تغییرات نسبتاً سریع موضوعاتی که در صدر توجه داوران قرار میگیرد، بهتر است این بخش از آموزش، بصورت «یادگیری ماهیگیری؛ بجای ماهی دادن ....» باشد. چرا که نمیتوان برای موضوع ذهنی مانند کامنتهای داوران مقالات، راهکار فیکس و ثابت عینی تعریف نمود.
اینجاست که به ارزش «آموزش پروژه محور» در افزایش قدرت درک و تفسیر موضوعات، پی میبریم و مشخص میگردد که وقتی میتوانیم این دوره آموزشی را موفق و اثربخش بدانیم که فراگیران حداقل در 80 تا 90 درصد کامنتها و سوالات آماری داوران مقالات، امکان پاسخدهی و تحلیل مطالب و موضوعات را کسب نمایند.
این دوره آموزشی، تنها دوره آموزشی آمار کاربردی در کشور است (حداقل در شرایط فعلی)، که به تمامی ایتمهای پیشگفت در هر یک از مباحث آموزشی تمرکز داشته و حتی فراتر از آنها، تفاوت مبانی و راهکاری نگارش مقالات مختلف پرکاربرد برای پژوهشگران رشته های مختلف را نیز، مورد بحث و بررسی قرار میدهد و به محققین در هر مورد، راهکارها و توصیه های عملیاتی، ارائه مینماید.


چرا در این دوره آموزشی، مبنای کارهای عملی، نرم افزار Stata (و نه SPSS)، بوده و این نرم افزار، آموزش داده می شود ؟
هر چند، نرم افزار آماری SPSS یکی از پرکاربردترین بسته های آماری مورد استفاده محققین، در تمامی رشته های و گرایشهای علمی است، لیکن دارای محدودیتهای متعدّد و مهمی میباشد. چنانچه مروری به پیشینه و تاریخچه تکاملی این نرم افزار، داشته باشیم، متوجه میشویم که این نرم افزار قبل از آنکه یک نرم افزار عمومی آماری باشد، یک بسته تجزیه و تحلیل آماری، اختصاصی پژوهشهای علوم اجتماعی است . چنانچه از متخصصین یا پژوهشگران خبره در فیلد علوم زیستی و سلامت، بخواهیم که تجربه کار با این نرم افزار را در تجزیه و تحلیل داده‏ های این فیلد بیان کنند، بسیاری از ایشان، به وجود مشکلات و محدودیتهای متعددی اشاره مینمایند.
در اینجا لازم است بمنظور روشن شدن اذهان بسیاری از پژوهشگران، بخصوص پژوهشگرانی که علاقمند به ارتقاء فعالیتهای منجر به انتشار مقالات پژوهشی خود هستند، به ذکر برخی از مهمترین و پرکاربردترین محدودیتهای نرم افزار SPSS اشاره نمایم:

  • عدم محاسبه یا برآورد شاخصهای مهمی از قبیل بروز، شیوع، میزان بروز و ...، برای یک بیماری یا پیامد (یا هر رخداد اجتماعی، سلامتی و ...) و بخصوص فاصله اطمینان 95 درصد آن.
  • عدم محاسبه یا برآورد شاخصهای اندازه اثر ساده‏، از قبیل شاخصهای «تفاضل میانگینها» و «تفاضل میانگینهای استاندارد شده» یا Standardized Mean Diff. (SMD) مانند Cohen’s d، Hedges’ g یا Glass’
  • محدودیت در محاسبه نسبت برتری یا Odds Ratio در مواردی که متغیر مواجهه یا متغیر مستقل مطالعه، بیش از دو سطح یا لایه داشته باشد.
  • عدم محاسبه شاخص یا آماره کاپا (Kappa Statistics) بصورت وزنی (بیش از 2 سطح)
  • غیرممکن بودن تحلیل آماری یک مطالعه مورد-شاهدی همسان شده یا Matched Case-control Study، حتی بصورت تک متغیره (قادر به محاسبه شاخص OR در این وضعیت نیست)
  • در روشهای تحلیل واریانس (ANOVA)، محاسبه اندازه اثر همیشه امکان پذیر نیست (روش One-way ANOVA امکان برآورد اندازه اثر اتا یا پارشیال اتا، وجود ندارد) و در سایر تحلیلهای واریانس نیز ، با محدودیت محاسبه تمام شاخصهای اندازه اثر این روشها، روبرو هستیم.
  • محدودیت در ارزیابی اثر یک متغیر مستقل (پیش بینی کننده) رتبه‏ای یا اسمی با بیش از دو سطح (لایه) در رگرسیون خطی (قادر به ایجاد Indicator or dummy variable نیست)
  • غیرممکن بودن رسم نمودار بلند آلتمن (Bland-Altman Plot) بمنظور ارزیابی روایی و پایایی سنجشهای کمی.
  • محدودیت در ترسیم انواع نمودارهای پرکاربرد در مقالات (مانند نمودارهای خطی مختص تحلیل داده های با سنجش مکرّر به همراه error term، نمودارهای ستونی همراه با error term ، نمودار انباشت یا Forest plot برای مقایسه شاخصهای اندازه اثر و ...)
  • محدودیت در محاسبه تمامی گونه ها یا انواع شاخص ICC (Intra-class Correlation) در شرایط مختلف ارزیابی پایایی یا قابلیت اعتماد
  • تحلیل واریانس با اندازه‏های تکراری (Repeated Measures ANOVA) با دشواریهای زیادی همراه است.
  • امکان انجام متاآنالیز (در مطالعات ثانویه مانند مرور سیستماتیک) وجود ندارد

لیست فوق، تنها موارد پرکاربردی از محدودیتها و نقائص این نرم‏افزار بوده و قطعاً تمامی پژوهشگران، متخصصین و حتی دانشجویانیکه حداقل به یکی از کاربردهای یاد شده نیاز داشته‏اند، این محدودیتها را تجربه نموده و بعضاً در شرایط پاسخ به داوریهای مقالات یا درخواست داوران برای تصحیح یک تحلیل آماری و ...، برای آنها فضای چالشی را ایجاد نموده است.
بدیهی است که طراحی یک نرم افزار اختصاصی یک فیلد یا گرایش علمی، تا اندازه زیادی میتواند این نقائص را مرتفع نماید. خوشبختانه نرم افزار STATA با علم و شناخت کامل از نیازهای محققین علوم پزشکی، تقریبا به تمامی نیازهای گرایشهای زیرمجموعه این فیلد، توجه داشته و بهمین خاطر، میتوان آنرا کاملترین و قویترین نرم افزار تجزیه و تحلیل داده های مطالعات پژوهشی فیلد علوم زیستی، سلامت، پزشکی و توانبخشی و حتی برخی گریشهای علوم انسانی مانند علوم اجتماعی، اقتصاد، علوم فتاری و ...، نامید. البته باید در کنار ویژگی انطباق با فیلد علوم پزشکی و زیستی، ماهیت متن-باز بودن (Open-source) این نرم‏افزار را هم بعنوان یک ویژگی بسیار مهم که به افزایش درجه پاسخگویی به نیاز کاربران این نرم‏افزار، کمک قابل توجهی مینماید، نیز اشاره نماییم.
از طرف دیگر، بعد از بررسیهای متعددی که بعد از برگزاری و اخذ فیبدکهای چند دوره اخیر از کاربران و فراگیران دریافت نموده و ارزیابی هایی که بر روی نرم‏افزارهای آماری انجام دادم، آموزش نرم‏افزار بسیار مفید، ساده و کاربردی MedCalc را نیز به محتوای این دوره، اضافه نمودم. این نرم‏افزار که محیطی بسیار ساده و کاربر پسند دارد، میتواند در زمینه تولید نمودارهای مهم و کاربردی مورد نیاز پژوهشگران، بخصوص در تنظیم و تدوین مقالات، بسیار کمک کننده و راهگشا باشد. البته برخی توانایی های دیگر این نرم‏افزار نیز به غنای این دوره آموزشی و ارتقاء دانش و مهارت کاربران در تحلیلهای آماری مورد نیاز، خواهد افزود.
خلاصه اینکه ...
در این دوره آموزشی و با توجه به محتوای آموزشی تنظیمی و سرفصلهای پیش‏بینی شده، حدود 90 درصد نیازهای پژوهشگران در تحلیل آماری انواع مطالعات (توصیفی، رابطه‏ای یا همبستگی، تحلیلی مقطعی، مورد شاهدی و کوهورت، مداخله‏ای یا کارآزمایی و ...) چه از منظر اجرای آزمونها و چه تفسیر و تحلیل آنها، مرتفع خواهد گردید.


ماهیت پروژه محور (کارهای عملی) در این دوره آموزشی چگونه است ؟
در این دوره آموزشی، به ازای هر درس (سرفصل آموزشی)، حداقل یک پروژه عملی به فراگیران داده میشود که فقط جنبه عملی یا اجرایی تحلیل آماری را در بر نگرفته، بلکه به مصادیق آن موضوع در مقاله مربوطه، نیز توجه میگردد. به عبارت دیگر، خروجی عمده پروژه های عملی بصورتی است که میتوان آنها را در مقالات بصورت مستقیم استفاده نمود.
یکی از ایرادات اکثر آموزشهای کارگاهی یا عملی مباحث آماری در کشورمان (و حتی در سطح جهانی)، این است که فقط به اجرای یک تحلیل آماری، بعنوان مثال رگرسیون خطی، توجه میگردد. اما در این دوره، حتی به نحوه ارائه یا پرزنتیشن خروجی تحلیلهای آماری در سطح مقالات مربوطه نیز، توجه میگردد.
حال در اینجا، به برخی از جنبه‏های عینی خروجی مباحث آموزشی در مقالات، که در این دوره آموزشی پروژه محور و منحصر بفرد، مورد توجه قرار میگیرد، اشاره مینماییم:

  • نحوه نگارش بهینه زیربخش «تحلیل آماری» یا Statistical Analysis در زیرمجموعه Methods / Material & Methods متن مقالات و تفاوتهای این بخش در برخی از انواع پرکاربرد مقالات
  • نحوه تنظیم و تدوین «جدول 1» در انواع پرکاربرد مقالات و توجه به تفاوتهایی که در برخی از انواع این مقالات وجود دارد ...
  • نحوه تدوین و تنظیم انواع پرکاربرد نمودارها در انواع مقالات و توجه به نکات چالشی این نمودارها ... (از قبیل نمودارهای ستونی، خطی، پراکنش، بقاء و ...)
  • توجه به طبقه‏بندی سه بخشی یافته‏های اولیه، ثانویه و متعاقبی که یکی از نشانگان رویکردهای نوین (مدرن) در طراحی و نگارش پژوشها است، مطابق با دسته بندی اهداف (اولیه و ثانویه)
  • توجه به اصل مهم «سه گانه یافته ها» یا Triad of RESULTS و چگونگی اجرای این اصل در بخش یافته ‏های انواع مقالات
  • نحوه تنظیم سایر جداول در مقالات (بجز جدول 1) در انواع مختلف مقالات یا انواع روشهای آماری

در این دوره آموزشی، چه محتوا یا مستنداتی به فراگیران، داده می شود ؟
در این دوره آموزشی، مواد و مستندات آموزشی زیر، در اختیار کلیه شرکت کنندگان قرار خواهد گرفت:

  • کل فایلهای حاوی اسلایدهای کارگاه
  • فایلهای دیتای سناریوها یا کارهای عملی، بهمراه خروجی یا output برنامه STATA و MedCalc
  • تمرینهای عملی و راه حلهای مربوط به آنها در قالب سینتاکسهای نرم افزاری
  • د) مقالات کاربردی که در کلاس ارائه یا در باره آن بحث میشود. معمولاً این مقالات، دارای حداقل یک نکته کاربردی برای استفاده و بهره برداری فراگیران است.

این دوره آموزشی برای چه افرادی مناسب است؟

دانشجویان (کلیه مقاطع بویژه کارشناسی ارشد و دکترا)، اعضای هیات علمی و پژوهشگران جوان
در کلیه رشته‏های گروههای علوم زیستی، پزشکی، سلامت، علوم انسانی، روانشناسی، علوم اجتماعی، مدیریت و تمامی گرایشهای بین‏رشته‏ای آنها و تمامی علاقمندانی که میخواهند مبانی و روشهای آماری را بصورت کاربردی و در راستای تقویت نگارش مقالات بیاموزند !!!

 

فهرست مطالب دوره

  • کلیه سرفصلهای این دوره آموزشی به تفکیک دروس مختلف برنامه ریزی شده، بدین شرح است. ضمناً لازم به ذکر است که این مجموعه، در قالب 2 دوره آموزشی، ارائه میگردد. درسهای 1 تا 8 در دوره آمار کاربردی (1) و درسهای 9 تا 14 در دوره آمار کاربردی (2)، ارائه میگردد :
    • درس اول: آشنایی با محیط نرم افزار Stata و کار با این نرم افزار
      • آشنایی با امکانات و تواناييهای Stata در تحلیل آماری
      • نحوه کار کردن با اين نرم افزار با دو شیوه «مبتنی بر منوها» و «مبتنی بر دستورالعمل»
      • آشنايي با ساختار سينتاکس در نرم افزار Stata و یادگیری سینتاکس ژنریک
    • درس دوم: مقدمه ای بر متدولوژی نوین کاربردی که بر نگارش مقالات بسیار تاثیرگذار است:
      • آشنایی با رویکرد یا اصل Priori یا «پیشین» در پژوهشهای امروزی
      • مروری بر رویکردهای نوین برآورد یا محاسبه حجم نمونه و رویکرد متعاقبی محاسبه توان
      • نظام طبقه بندی جدید اهداف پژوهش بر اساس پیامدها یا معیارهای نوین
      • دسته بندی یافته ها بر اساس طبقه بندی اهداف و ...
    • درس سوم: چگونگی تنظیم زیربخش «تحلیل آماری» در زیرمجموعه بخش «متد» مقالات
      • آشنایی با گایدلاینهای نگارشی اختصاصی بخشهای آماری در «متد» و «یافته ها» (گایدلاینهای SAMPL و CHAMP و ...)
      • مرور نکات مهمی که در زیربخش تحلیل آماری مقالات (در زیرمجموعه متد)، باید درج گردد.
      • مرور نکات مهمی که در بخش یافته ها باید بدانها توجه شود ...
    • درس چهارم: آشنایی با فعالیتهای فاز Pre-analysis (پیش آنالیز) مشتمل بر ارزیابی Missing data, Data checking & Cleaning, …
      • آشنایی با فعالیتهای چک و پاکسازی داده‏ها (قبل از تحلیل آماری)
      • ارزیابی پدیده missing و پدیده Outlier
      • ارزیابی توزیع نرمال در داده‏های کمی پیوسته و گسسته
    • درس پنجم: آشنایی با بخشهای توصیفی مقالات و نحوه تنظیم صحیح جدول 1
      • آشنایی با شاخصهای مرکزی و پراکندگی
      • آشنایی با کاربرد «قضیه حد مرکزی» و محاسبه «فاصله اطمینان» برای شاخصهای توصیفی
      • آشنایی با شاخصهای بهینه مرکزی و پراکندگی در متغیرهای با توزیع غیرقرینه ..
      • آشنایی با کاربرد جدول 1 در انواع مقالات حاصل از مطالعات رابطه ای و مداخله ای
    • درس ششم: یادگیری «روشهای آماری تک متغیره» پارامتریک و ناپارامتری
      • آشنایی با آزمونهای آماری خانواده t
      • آشنایی با آزمونهای آماری برای تحلیل داده های دسته‏بندی شده یا کای دو
      • آشنایی با ساختار جداول 2 در 2 در انواع مطالعات رابطه ای و مداخله ای
      • آشنایی با تحلیل همبستگی و انواع شاخصهای ضریب همبستگی پرکاربرد
      • آشنایی با روشهای آماری تک متغیره ناپارامتری و کاربرد آنها در شرایط نوین
    • درس هفتم: یادگیری شاخصهای «اندازه اثر» و کاربرد آنها و آشنایی با انواع پرکاربرد آنها
      • آشنایی با ویژگیهای مشترک و عمومی شاخصهای «اندازه اثر»
      • یادگیری اعضای خانواده اندازه اثر «تفاضل میانگینها» و کاربرد آنها در مقالات
      • یادگیری اعضای خانواده اندازه اثر «خطر نسبی» و کاربرد آنها در انواع پژوهشها و مقالات
      • یادگیری اعضای خانواده اندازه اثر «تفاضل خطر» و کاربرد آنها در انواع مقالات ...
    • درس هشتم: آشنایی با پدیده‏های مخدوشگری و برهمکنش (اینتراکشن) و نحوه ارزیابی این پدیده ها و راهکارهای کنترل آنها
      • مرور سریع بر پدیده «سوگرایی» یا Bias و انواع سه گانه آنها
      • آشنایی با سوگرایی مخدوشگری و ویژگیهای سه گانه این پدیده مخرّب
      • آشنایی با متغیرهای بینابینی (واسطه ای یا مدیاتورها) و کوواریتها
      • آشنایی با راهکارهای کنترل مخدوشگرها و کوواریتها
      • آشنایی با پدیده «برهمکنش» یا «تعدیل اثر» و راهکار برخوردی با این پدیده
    • درس نهم: استفاده از نمودارها در تحلیل و ترسیم نمودارهای مناسب برای درج در مقالات
      • آشنایی با 7 نمودار پرکاربرد در مقالات اعم از نمودارهای ستونی، هیستوگرام، پراکنش، خطی و ...
      • آشنایی با محیط نرم افزار MedCalc برای ترسیم نمودارهای خطی و ستونی بهمراه error bar
      • آشنایی با ماژول curvefit در Stata و انواع روابط خطی و غیرخطی ...
    • درس دهم: تحلیل آماری با «روشهای آماری چند متغیره» در مطالعات با پیامد کمی با استفاده از روشهای خانواده «تحلیل واریانس» (ANOVA / ANCOVA methods)
      • آشنایی با جایگاه کاربردی روشهای آماری خانواده ANOVA / ANCOVA در انواع پژوهشها
      • آشنایی با انواع شاخصهای اندازه اثر مورد استفاده در این روش آماری
      • آشنایی با مزایا و محدودیتهای این روش در شرایط عملی در انواع مقالات
      • کارهای عملی و پروژه ای در این روش
    • درس یازدهم: تحلیل آماری با «روشهای آماری چند متغیره» در مطالعات با پیامد کمی با استفاده از روشهای خانواده «رگرسیون خطی» (Linear Regresion methods)
      • آشنایی با جایگاه کاربردی روشهای خانواده رگرسیون خطی
      • آشنایی با انواع شاخصهای اندازه اثر مورد استفاده در این روش آماری
      • آشنایی با مزایا و محدودیتهای این روش در شرایط عملی (بخصوص در مقایسه با خانواده ANOVA) و معیارهای مهم در تصمیم گیری انتخاب بین این دو روش ...
      • کار عملی و پروژه ای در این روش ....
    • درس دوازدهم: تحلیل آماری با «روشهای آماری چند متغیره» در مطالعات با پیامد کیفی دو وضعیتی با استفاده از روشهای خانواده «رگرسیون لجستیک» (Logistic Regression methods)
      • آشنایی با جایگاه کاربردی روشهای خانواده رگرسیون لجستیک
      • آشنایی با شاخص اندازه اثر مورد استفاده در این روش آماری
      • یادگیری معیارهای مهم مورد استفاده در شرایط نوین برای بکارگیری این روش در انواع مختلف پژوهشهای رابطه ای و مداخله ای با پیامد دو وضعیتی
      • کار عملی و پروژه ای در این روش ....
    • درس سیزدهم: محاسبه حجم نمونه و توان آماری در انواع مطالعات پژوهشی پرکاربرد
      • یادگیری عوامل مهم تاثیرگذار بر حجم نمونه در انواع مطالعات و شرایط مختلف
      • آشنایی با انواع روشهای محاسبه حجم نمونه یا توان در شرایط امروزی (فرمول، نرم افزار و )
      • یادگیری نحوه محاسبه حجم نمونه در انواع پژوهشهای پرکاربرد
      • آشنایی با رویکرد متعاقبی محاسبه توان و جایگاه استفاده از این رویکرد ...
    • درس چهاردهم: روشهای تحلیل آماری اختصاصی در «کارآزماییها / مطالعات مداخله ‏ای»
      • آشنایی با پدیده Loss to Follow-up و نحوه ارزیابی این پدیده
      • آشنایی با رو روش تحلیل آماری Intention to Treat (ITT) و Per Protocol (PP)
      • آشنایی با روشهای طرد شده جایگذاری داده در مطالعات مدرن
      • یادگیری رویکرد تحلیل آماری و برآورد اندازه اثر در انواع کارآزمایی های Equivalence و Non-inferiority
    • درس پانزدهم: تحلیل «داده ‏های پیمایشی» (ANOVA / ANCOVA methods) در مطالعات پیمایشی یا مقطعی جمعیتی یا کارآزمایی های خوشه ‏ای
      • آشنایی با جایگاه استفاده از این روش تحلیل آماری
      • یادگیری انواع مولفه های تاثیرگذار در این تحلیل
      • یادگیری تنظیم معیارهای مختلف این تحلیل در نرم افزار Stata
      • کارعملی و پروژه ای ....

 

نحوه خرید پکیج آفلاین دوره چگونه است؟

برای خرید پکیج آفلاین، پس از انتخاب دوره مورد نظر و کلیک روی گزینه «ثبت نام»، ضمن تعیین تعداد، روی گزینه «مشاهده سبد خرید» کلیک نموده و چناچه مشمول هر یک از گروه های تخفیف شهریه (تعریف شده در جدول شهریه دوره) می‌باشید، کد تخفیف دریافتی از مسوول دوره را وارد بخش مربوطه نموده و پس از کسر خودکار رقم تخفیف اقدام به ثبت سفارش و  واریز آنلاین شهریه نمایید. همچنین تأکید می شود که در فرایند پرداخت آنلاین، حتماً در بخش توضیحات نام و نام خانوادگی به علاوه شماره تلفن همراه فراگیر (ثبت نام کننده) درج شود تا امکان پی گیری پروسه پرداخت ها به طور شفاف وجود داشته باشد.

در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرایند ثبت نام و یا وقوع هر گونه مشکل، می توانید با مدیر اجرایی آکادمی و سامانه پژوهش ‏افزار، سرکار خانم طهرانی (به شماره همراه و تلگرام 09129342879)  تماس حاصل فرمایید.

نظرات

هنوز نظری ثبت نشده

اولین نفری باشید که نظر می‌دهید

ثبت نظر

نظر شما راجع به این محصول چیست؟

دوره آمار کاربردی (1)، با رویکرد تقویت نگارش مقالات
چه امتیازی به این محصول میدهید.

رمز عبورتان را فراموش کرده‌اید؟

ثبت کلمه عبور خود را فراموش کرده‌اید؟ لطفا شماره همراه یا آدرس ایمیل خودتان را وارد کنید. شما به زودی یک ایمیل یا اس ام اس برای ایجاد کلمه عبور جدید، دریافت خواهید کرد.

بازگشت به بخش ورود

کد دریافتی را وارد نمایید.

بازگشت به بخش ورود

تغییر کلمه عبور

تغییر کلمه عبور

حساب کاربری من

سفارشات

مشاهده سفارش

سبد خرید