پیشگفتار
فراتحلیل (MA)، یک ابزار آماری برجسته و مشهور در بسیاری از زمینههای پژوهشی است. در واقع فراتحلیل یک روش آماری برای ترکیب دادههای مطالعات گوناگون و مستقل به منظور دستیابی به نتایج کلی بر اساس دادههای ادغامشده[1] است. مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) تکنیکی است که رابطهی بین مجموعهای از متغیرها در یک مدل (برای مثال در یک مدل مسیر یا مدل عاملی) را آزمون میکند. در تجزیه و تحلیل SEM، همهی روابط مفروض میان متغیرها به طور همزمان آزمون میشوند. برازش کلی مدل با استفاده از شاخصهای برازش متعددی قابل ارزیابی است. مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) به دادههای خام نیاز ندارد ولی به طور مستقیم مدلهای معادلات ساختاری را با ماتریسهای کوواریانس (یا همبستگی) متناسب میسازد.
ترکیب فراتحلیل و مدلسازی معادلات ساختاری با هدف آزمون مدلهای مفروض، مدلسازی معادلات ساختاری فراتحلیلی[2] (MASEM) نام دارد. MASEM یک زمینهی تحقیقاتی جدید و نویدبخش است. از طریق MASEM یک مدل میتواند برای تشریح روابط میان مجموعهای از متغیرها در مطالعات مختلف آزمون شود. با استفاده از MASEM، ما قادر هستیم تا از کلیهی اطلاعات حاصل از همهی مطالعات در دسترس بهرهمند شویم، حتی اگر تعداد اندکی از مطالعات یا هیچ یک از آنها حاوی اطلاعات مرتبط با همهی روابط موجود در کل مدل نباشند.
مفهوم MASEM در فرایند برازش یک مدل معادلات ساختاری با دادههای ترکیبی حاصل از مطالعات مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. SEM نیز میتواند برای انجام فراتحلیل معمول (فراتحلیل مبتنی بر SEM) مورد استفاده قرار گیرد اما در این کتاب مورد بحث قرار نمیگیرد.
این کتاب برجستهترین روشهای اجرای MASEM را با تمرکز بر رویکرد دومرحلهای SEM مورد بررسی قرار میدهد. دو کاربرد رویکرد ثابت و تصادفی در MASEM با استفاده از دادههای واقعی مطرح میشوند. دادهها و فایلهای سینتکس به شکل آنلاین در دسترس است (http://suzannejak.nl/masem)، به نحوی که امکان تکرار تحلیلها توسط خوانندگان کتاب وجود دارد.
لازم میدانم از مایک چونگ[3] تشکر کنم که طی دوران حضورم در دانشگاه ملی سنگاپور، مرا با اشتیاق از دانش وسیع خود در زمینهی MASEM بهرهمند ساخت.
سوازن جک، 15 سپتامبر 2015
[1] pooled data
[2] meta-analytic structural equation modeling (MASEM)
[3] Mike Cheung